Eindelijk: iedereen die op bouwwerf werkt, moet basisveiligheidsopleiding gevolgd hebben

Sinds 15 april moeten alle nieuwe werknemers, zelfstandigen en gedetacheerden die actief zijn op bouwplaatsen een verplichte basisveiligheidsopleiding van 8 uur volgen. Die opleiding werd één jaar geleden al verplicht voor alle werknemers uit paritair comité 124, maar is nu dus uitgebreid tot iedereen die actief is op een werf. “Onze organisatie heeft hier steeds voor gepleit, omdat iedereen die op een werf werkt de basisregels qua veiligheid moet kennen en toepassen”, zegt Embuild-topman Niko Demeester. “Het aantal arbeidsongevallen in de bouw is de afgelopen vijf jaar al met 14% afgenomen, maar het moet nog beter. Vandaar het belang van deze verplichte opleiding.”

De basisveiligheidsopleiding, die sinds 1 april 2022 al van kracht was voor alle werknemers van paritair comité 124 (veruit het grootste PC in de bouw), is sinds 15 april ook uitgebreid naar werknemers uit de andere paritaire comités van de bouw, de zelfstandigen en de gedetacheerde werknemers en zelfstandigen. Concreet: iedere nieuwkomer in de bouw moet die opleiding volgen. Ze neemt 8 uur in beslag en moet binnen de maand na de start van de tewerkstelling worden afgelegd. Met een nieuwkomer in de bouw wordt bedoeld: iedereen die in de bouw begint te werken en op bouwwerven actief zal zijn, tenzij die de afgelopen 10 jaar minstens 5 jaar in de sector actief was. Werknemers die al een opleiding basisveiligheid VCA (of een gelijkwaardige opleiding) gevolgd hebben, zijn eveneens vrijgesteld van deze basisveiligheidsopleiding.

In de eerste plaats is iedere zelfstandige zowel voor zichzelf als voor zijn eventueel personeel verantwoordelijk voor de naleving van de opleidingsverplichting. Hij riskeert bij niet-naleving van de regels een proces-verbaal en een boete. Daar blijft het echter niet bij.  In geval van onderaanneming kan ook de hoofdaannemer mee verantwoordelijk worden gesteld als er verder in de keten inbreuken worden vastgesteld.

Bouwfederatie Embuild is tevreden dat deze basisveiligheidsopleiding nu een feit is voor iedereen actief op bouwplaatsen, ongeacht het paritair comité waaronder hij/zij valt. Het gaat immers om één van de maatregelen die Embuild zelf voorstelde in zijn veiligheidsplan. Het aantal arbeidsongevallen in de bouw zit al jaren in een sterk dalende lijn (2020 was uitzonderlijk, maar dat had te maken met stilliggende werven als gevolg van corona). Tussen 2016 en 2021 nam het aantal arbeidsongevallen met minstens één dag arbeidsongeschiktheid al met 14% af, zo blijkt uit cijfers van het federaal agentschap Fedris. In deze cijfers zijn de ongevallen met zelfstandigen en gedetacheerden wel niet opgenomen, maar Embuild is vragende partij om deze ongevallen ook te registreren, zodat een volledig beeld van de veiligheidssituatie mogelijk wordt.

Niko Demeester, CEO van Embuild: “We blijven massaal inzetten op veiligheid, want elk ongeval is er één te veel. We bevinden ons nu qua aantal arbeidsongevallen in de Europese middenmoot, maar moeten de ambitie hebben om het koppeloton met Zweden, Nederland, Ierland en Groot-Brittannië te vervoegen.”

Ook is Embuild al jaren vragende partij om nog beter te registreren en controleren wie effectief op een werf mag zijn. Zoals in Frankrijk pleit de bouwfederatie voor de veralgemeende invoering van de Construbadge, voor iedereen op de werf, dus ook voor zelfstandigen en gedetacheerden. Op die manier zullen werkgevers, vakbonden en inspectie op een effectieve manier kunnen controleren en wordt eventueel zwartwerk en sociale dumping proactief tegengegaan.